مقام امام علی (کربلا)مقام امام علی (علیه‌السّلام)، در شهر کربلا در بازار سراجین به موازات خیابان علی‌اکبر قرار داشته و محل توقف و نماز خواندن امام علی (علیه‌السّلام) همراه با لشکر خود در مسیر بازگشت از یکی از جنگ‌ها بوده است. برخی از تاریخ‌پژوهان به وجود این مقام در شهر کربلا اشاره کرده‌اند، اما از وضعیت و مکان فعلی این مقام، اطلاعی در دست نیست. ۱ - پیشینه مقامدر تعدادی از منابع تاریخی، روایات گوناگونی نقل شده است که براساس آن، وقتی امام علی (علیه‌السّلام) در مسیر خود به سمت صفین یا در مسیر بازگشت خود از آنجا، به دشت کربلا رسید، واقعه عاشورا را پیشگویی کرد. از جمله نصر بن مزاحم، به سند خود از حسن بن کثیر، از پدرش نقل کرده است که گفت: زمانی که امام علی (علیه‌السّلام) به کربلا رسید، در آن توقف نمود. به ایشان گفتند: «اینجا کربلاست». امام فرمود: «ذات کرب و بلاء». سپس با دست خود به نقطه‌ای اشاره کرد و گفت: «ها هنا موضع رحالهم ومُناخ رکابهم». سپس به نقطه دیگری اشاره کرد و فرمود: «هاهنا مهراق دمائهم». او همچنین از هرثمة بن سلیم روایت کرده است که در مسیر جنگ صفین، با امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) به کربلا رسیدیم. پس از آنکه به امامت ایشان نماز خواندیم، امام (علیه‌السّلام) خاک کربلا را بویید و گفت: «واهاً لک ایتها التربة، لیحشرنّ منک قومٌ یدخلون الجنّة بغیر حساب». شیخ صدوق نیز در امالی خود، روایت مفصلی را از ابن‌عباس نقل کرده است که براساس آن، زمانی که آنها در مسیر جنگ صفین به همراهی امام علی (علیه‌السّلام) به منطقه نینوا رسیدند، امام (علیه‌السّلام) رؤیای خود را درباره شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) در کربلا، برای ابن عباس شرح داد و بسیار گریست. شبیه این روایات، در تعداد دیگری از منابع شیعه، از جمله ارشاد شیخ مفید و الهدایه حسین بن حمدان خصیبی نیز نقل شده است. ۲ - وضعیت فعلی مقامسلمان آل‌طعمه اشاره کرده است که در بازار سرّاجین (به موازات خیابان علی‌اکبر)، مقامی منسوب به امام علی (علیه‌السّلام) وجود داشته است که محل توقف و نماز خواندن ایشان همراه با لشکر خود، در مسیر بازگشت از یکی از جنگ‌هایشان، به شمار آمده است. [۶]
طعمة، سلمان‌هادی، کربلاء فی الذاکرة، ص١۶٩.
عامر الکربلائی نیز به وجود این مقام، اشاره کرده است. [۷]
کربلائی، عامر، مزارات الاولیاء فی ارض کربلاء، عامر الکربلائی، ص١٢۴.
اما محمدمهدی فقیه بحرالعلوم در کتاب زیارتگاههای عراق می‌نویسد: از وضعیت فعلی این مقام، اطلاعی به دست نیاورده است.۳ - فهرست منابع• وقعة صفین، نصر بن مزاحم المنقری، تحقیق: عبدالسلام محمد‌هارون، بیروت، دار الجیل، ١۴١٠ه. ق - ١٩٩٠م. • مزارات الاولیاء فی ارض کربلاء، عامر الکربلائی، تحقیق و تصحیح: کاظم نزر المیاحی، قم، ط ١، ذوی‌القربی، ١٣٨۶ه. ش. • کربلاء فی الذاکرة، سلمان‌هادی الطعمة، بغداد، مطبعة العانی، ١٩٨٨م. • الهدایة الکبری، حسین بن حمدان الخصیبی، ط ١، بیروت، مؤسسة البلاغ، ١۴٢٣ه. ق - ٢٠٠٢م. • الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم‌السّلام) لاحیاء التراث، ط ٢، بیروت، دار المفید، ١۴١۴ه. ق - ١٩٩٣م. • الامالی، محمد بن علی القمی (الشیخ الصدوق)، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة - مؤسسة البعثة، ط ١، قم، مؤسسة البعثة، ١۴١٧ه. ق. ۴ - پانویس
۵ - منابعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، ج۱، ص۲۴۴، برگرفته از مقاله «مقام امام علی». |